فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 14

مطالعه سيره و زندگي ائمه اطهار (ع) و توجه به تلاش هاي فرهنگي آنان نشان مي دهد که آن بزرگواران چشمه هاي جوشان معرفت و گنجينه هاي حکمت الهي هستند که چون چراغي پر فروغ و خاموش نشدني فراسوي علم را با پرتو افشاني خود روشن مي کنند. آنان با انديشه ها و تلاش هاي فرهنگي خود، تاريکي ها را از بين برده و در هر زمان اميد حق ستيزان را نوميد مي ساختند.

امام صادق (ع) همانند ديگر امامان معصوم (ع) داراي کمالات و فضايل انساني در مرتبه اعلي است که بعد از شهادت پدر بزرگوارش امامت و رهبري شيعيان را به عهده گرفت و به رغم مشکلات حادّ جامعه مسلمين در مدت 34 سال امامت پر برکت خويش، نقش شايسته اي در گسترش فرهنگ حيات بخش اسلام انجام داد.

1ـ دعوت به ولايت پذيري

بزرگ ترين ظلمي که بعد از رحلت پيامبراسلام (ص) نسبت به جهان اسلام و بشريّت شد، اين بود که امامت و ولايت را از مسير حق منحرف کردند. کم کم کار به جايي رسيد که از زمان معاويه آن را به سلطنت تبديل نمودند و مردم را چون بردگان به خدمت مي گرفتند

آنان مي خواستند که ديگر از امامت و جانشيني خاتم پيامبران و رهبري حقيقي و ديني اثري نماند. وقتي نوبت به امامت امام صادق (ع) رسيد در مناسبت هاي گوناگون با بيانات شيواي خود، اهميت اين مسأله را بيان فرمود.«عيسي بن سري» مي گويد: به امام صادق (ع) عرض کردم پايه هايي که دين اسلام بر آن بنا شده است، به من بفرما. آن حضرت فرمود: «گواهي به يگانگي خداوند و اين که محمد(ص) رسول و فرستاده اوست: اقرار نمودن به آن چه از جانب خداوند آورده (قرآن) و ولايتي که خداوند به آن امر فرموده و آن ولايت آل محمد است.»(يکي از انتظارات واقعي امام صادق (ع) از شيعيان واقعي اين است که نسبت به امامان خويش معرفت و شناخت داشته باشند و با دل و جان ولايت آن ها را بپذيرند نه اين که فقط مدّعي ولايت مداري باشند، آن حضرت با تبيين علايم و نشانه ها، ولايت پذيران اصلي را از غير اصلي جدا نموده به طوري که مي فرمايد: «شيعيان سه دسته هستند: گروهي به وسيله ما زينت مي يابند و ما را وسيله عزّت و آبروي خويش قرار مي دهند، گروهي ما را وسيله درآمد زندگي دنيايي خويش قرار داده و از اين طريق زندگي مي کنند و گروهي از ما و به سوي ما هستند با امنيت ما آرامش مي يابند و با ترس ما ترسان هستند، در برابر جفاکاران خودنمايي ندارند، اگر پنهان باشند کسي سراغ آن ها را نمي گيرد و اگر آشکار باشند به آن ها اعتنا نمي شوند. گروه سوم به حقيقت شيعيان واقعي و راهنمايان مردم هستند.»(2)

امام صادق(ع) علاوه بر سفارش هاي مکرّر به ولايت پذيري و امام شناسي در مکتب تربيتي خويش، شيعيان ولايي تربيت نمود و آنان را ولايت مدار بار مي آورد. در اين زمينه داستان «عبدالله بن يعفور» يکي از شيعيان با اخلاص و فداکار که در پذيرش ولايت ائمه اطهار (ع) اسوه اي کامل و نمونه اي بارز براي تمامي شيعيان مي باشد، قابل تأمّل و دقت است او با همه عظمت علمي و موقعيت اجتماعي در برابر فرمان امام خويش تسليم محض بود.

2ـ استناد به قرآن

جايگاه و نقش ائمه اطهار (ع) در ترويج و توسعه فرهنگ قرآني به ويژه تفسير قرآن کريم، نقش کليدي و اساسي در تبيين حقايق قرآني است. با اندکي تأمّل در زندگاني حضرت امام جعفر صادق (ع) روشن مي شود که قرآن در سيره و سخن آن امام بزرگوار جايگاه ويژه اي داشته و زندگي روزمرّه خود را با آيات قرآن آن چنان آميخته بود که در تمام ابعاد پرتو افشاني مي کرد.

آن حضرت با حالت ملکوتي خاصي آيات قرآن را در نماز تلاوت مي کرد، به طوري که از حالت عادي خارج مي شد. روزي يکي از حاضران از او پرسيد: اين چه حالي بود که به شما دست داد؟ فرمود: «پيوسته آيات قرآن را تکرار کردم تا اين که به حالتي رسيدم که گويي آن آيات را به طور مستقيم از زبان نازل کننده اش مي شنيدم.»(3)